Dünya boyda sərvəti olan sənətkar
(Yenilənib 15:18 21.06.2018)
Rəssam-heykəltəraş Ramiz İsmi-Qaya Qazax rayonunda yaşayırQazaxda az adamın tanıdığı bir məkan var. Hansı ki, kənardan heç bir xüsusiliyi ilə seçilmir, ilk baxışdan atılmış yer təsiri bağışlayır. Əvvəllər hansı idarənin balansında olduğu, hansı təşkilatın adını daşıdığı belə, yaddan çıxmış bu məkan hazırda orada işləyən adamın adı ilə — Ramizin emalatxanası deyə tanınır.
70 yaşı olmasına baxmayaraq, yaratmaq eşqi ilə qaynayan, lakin yaratmaq istədiklərinin eskizlərinə ürək ağrısı ilə baxa-baxa, kiçik işlər, suvenirlər düzəltmək məcburiyyətində qalan, hazır olduqdan sonra isə satmayıb hədiyyə edən Ramiz İsmi-Qaya.
Bakı Xan Sarayının yeraltı hamamı yer üzünə çıxır
(Yenilənib 17:06 05.08.2020)
Sputnik Azərbaycan Qoşa Qala darvazasının yaxınlığında yerləşən bərpa edilən hamama baş çəkib. Nəhayət yenilənmiş abidənin indi necə göründüyünü videomuzda izləyin. 2018-ci ildə Azərbaycanın Birinci Vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə Bakı Xan Sarayı kompleksinin bərpa və rekonstruksiya işləri başlayıb. Kompleksin ərazisində həm də XVII əsrə aid yeraltı hamam da yerləşir. Bərpa işləri iki il ərzində bu sahənin ən tanınmış və aparıcı Avropa şirkətlərindən olan Avstriyanın “Atelier Erich Pummer GmbH” tərəfindən aparılıb.
©
Sputnik / Kamilla Əliyeva / Taleh Mahmudov / Leyla Orucova
Hamam Qoşa Qala qapısının yaxınlığında yerləşir. XIX əsrin əvvəlində Rusiya İmperiyası qoşunları tərəfindən Bakı xanlığının tutulmasından sonra kompleks yer altında qalmışdı. Yer altında bu qədər çox müddət qaldığını nəzərə alsaq, hamam, belə desək, “təbii konservasiya” edilib və buna görə də günümüzə qədər yaxşı vəziyyətdə çatıb. Hamamın yalnız günbəzləri dağılmışdı və onlar da Abşeron əhəngdaşı istifadə etməklə bərpa edilib.
Hamamın daxilində muzey fəaliyyət göstərir. Burada 17-18-ci əsrlərə aid hamam ləvazimatları, çini qablar, sikkələr nümayiş etdirilir. Hamamda bütün ərazilər – dəhlizlər, sauna və istirahət zonaları bərpa edilib. Hamamın qərb hissəsində isə qazıntılar zamanı aşkar edilmiş və radiokarbon analizi üçün Almaniyaya göndərilmiş taxta element saxlanılır. Nəticələr bu elementin 1640-cı ilə aid olduğunu göstərib. Bundan başqa, burada həm də divara həkk edilmiş küplər saxlanılır. Onlar hamamın akustikasını və su səsinin söhbətlərə mane olmamasını təmin edirdi.
Hamamın “ürəyi” olan qazanxana da tamamilə öz formasında saxlanılıb və bərpa edilib. Burada su qızdırılır və hamamçı çimmək üçün uyğun su temperaturunu qoruyub-saxlayırdı.
Bakı sakinləri və qonaqları bu yeraltı hamamı koronavirusun yayılmasının qarşısını almaq üçün təyin edilən karantin rejiminin bitməsindən sonra ziyarət edə biləcəklər.
Karantini saz hazırlamağa həsr edən aşıq
(Yenilənib 14:01 04.08.2020)
Aşıq Mətləb Sadıqov yaşadığı Tərtər rayonunda istedadlı aşıq, kamil sazbənd kimi tanınır. Son zamanlarda el şadlıqlarında çıxış edə bilmədiyinə görə bütün zamanını sazbəndliyə həsr edib. Daha ətraflı videomuzda izləyin. Saz ustası Mətləb Sadıqov üçün ən vacib iş el havalarını yaşatmaq, sazbəndlik və aşıqlıq sənətlərini gələcək nəsillərə ötürməkdir.
Son zamanlarda bəlli səbəblərdən el şadlıqlarında çıxış edə bilmədiyi üçün bütün vaxtını yarımçıq qalan sazları sona çatdırmağa həsr edib.
Usta danışıb ki, sazlar çeşidinə görə bir neçə formada hazırlanır – cürə adlanan kiçik sazlar, orta və tavar sazlar. Ən çox saz hazırlamaq üçün tut ağacından istifadə edilir. Amma hər tut ağacından da alət hazırlamaq olmur. Mətləb usta deyir ki, şimal zonasında bitən tutlardan hazırlanan sazın səsi də tamam başqa olur.
Sazbənd danışıb ki, cavan nəsil arasında saz çalmağı öyrənmək istəyənlərin sayı az deyil. Yaşadığı Tərtər rayonunun Sıxarx qəsəbəsində 30 nəfərə qədər şagirdi var. Karantin dövründə isə usta sənətini oğluna öyrədir. Onun ən böyük arzusu isə doğulduğu Kəlbəcərə qayıdıb, sənətini orada davam etdirməkdir.
Gözlənilməz "kömək"! Sel suları Şamaxıda antik dövrə aid nekropolu üzə çıxardı
(Yenilənib 19:10 05.08.2020)
Qeyd edək ki, Şamaxı rayonunun Quşçu kəndi antik və ilk orta əsrlər dövrlərinə aid abidələrlə zəngindir. Vaxtilə burada Qalacıq yaşayış yeri, antik və ilk orta əsrlər dövrünə aid nekropollarda geniş miqyaslı arxeoloji tədqiqat işləri aparılıb.BAKI, 5 avqust — Sputnik. Bir neçə gün öncə yağan güclü yağış nəticəsində yaranan sel suları Şamaxı rayonu Quşçu kəndi ərazisində antik dövrə aid nekropolun aşkar olunmasına səbəb olub.
Bu barədə Sputnik Azərbaycan-a Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin mətbuat katibi Fariz Hüseynov məlumat verib.
O bildirib ki, sel suları kənd sakini Namiq Mustafayevə məxsus həyətyanı sahədə qədim qəbirlərin üzərini açıb. Kənd sakini bu barədə Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinə məlumat verib.
Onun sözlərinə görə, bununla əlaqədar AMEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun Şamaxı Arxeoloji Ekspedisiyasının rəisi Akif Quliyev və rayon üzrə abidə mühafizəçisi Yasin Nuriyev əraziyə baxış keçiriblər. Baxış zamanı məlum olub ki, sel suları nəticəsində vətəndaşa məxsus həyətyanı sahənin yamac hissəsində 9 qəbir üzə çıxıb. Torpaq qəbirlərin üzəri iri sal daşlarla bağlanıbmış. Qəbirlər torpaq səthindən 1,5-1,8 metr dərinlikdə yerləşir.
"Ərazidə aparılan araşdırmalar nəticəsində 10 ədəd müxtəlif ölçülü və biçimli saxsı məmulatlar, saxsıdan olan fiqurlar - bütlər, qrifon, heyvan fiqurları (at, qoç), metal pullar aşkar olunub. Tapıntılar arasında quş başlı insan fiqurlar böyük maraq doğurur. Bu tip qrifonlar Qədim Misirdə müdriklik və elm ilahəsi Totu səciyələndirirdi", -deyə F.Hüseynov qeyd edib.
Qurumun rəsmisi əlavə edib ki, qəbir kamerasından aşkar edilmiş numizmatika materialları nekropolun b.e. I əsrinə aid olduğunu təsdiqləyir. Abidədə aparılacaq arxeoloji tədqiqat işləri bir çox mətləblərə aydınlıq gətirəcək.
Qeyd edək ki, Şamaxı rayonunun Quşçu kəndi antik və ilk orta əsrlər dövrlərinə aid abidələrlə zəngindir. Vaxtı ilə burada Qalacıq yaşayış yeri, antik və ilk orta əsrlər dövrünə aid nekropollarda geniş miqyaslı arxeoloji tədqiqat işləri aparılıb.