BAKI, 11 iyul — Sputnik. Nazirlər kabineti Bakı İdarəetmə və Texnologiya Kollecinin, Bakı Qida Sənayesi Kollecinin, Bakı Dövlət Sosial-İqtisadi Kollecinin, Bakı Humanitar Kollecinin, Bakı Dövlət İqtisadiyyat və Humanitar Kollecinin, Sumqayıt Musiqi Kollecinin, Gəncə Dövlət Regional Kollecinin, Lənkəran Dövlət Humanitar Kollecinin, Şəki Dövlət Regional Kollecinin yenidən təşkili və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2011-ci il 15 iyul tarixli 118 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların Siyahısı"nda dəyişiklik edib. Sputnik Azərbaycan-ın məlumatına görə, bununla bağlı Baş nazir Əli Əsədov qərar imzalayıb.

Qərara əsasən, Bakı İdarəetmə və Texnologiya Kolleci Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin nəzdində publik hüquqi şəxs statusuna malik olan Sənaye və Texnologiya Kollecinə çevrilmə yolu ilə yenidən təşkil ediləcək.

Bakı Qida Sənayesi Kolleci Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin nəzdində publik hüquqi şəxs statusuna malik olan Qida Sənayesi Kollecinə çevrilmə yolu ilə yenidən təşkil ediləcək.

Bakı Dövlət Sosial-İqtisadi Kolleci Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin nəzdində publik hüquqi şəxs statusuna malik olan Sosial-İqtisadi Kollecə çevrilmə yolu ilə yenidən təşkil ediləcək.

Bakı Humanitar Kolleci Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin nəzdində publik hüquqi şəxs statusuna malik olan Humanitar Kollecə çevrilmə yolu ilə yenidən təşkil ediləcək.

Bakı Dövlət İqtisadiyyat və Humanitar Kolleci Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində publik hüquqi şəxs statusuna malik olan İqtisadiyyat və Humanitar Kollecə çevrilmə yolu ilə yenidən təşkil ediləcək.

Sumqayıt Musiqi Kolleci Azərbaycan Milli Konservatoriyasının nəzdində publik hüquqi şəxs statusuna malik olan Sumqayıt Musiqi Kollecinə çevrilmə yolu ilə yenidən təşkil ediləcək.

Gəncə Musiqi Kollecinin Gəncə Dövlət Regional Kollecinə qoşulması formasında yenidən təşkili yolu ilə Gəncə Dövlət Universitetinin nəzdində publik hüquqi şəxs statusuna malik olan Regional Kollec yaradılacaq.

Lənkəran Dövlət Humanitar Kolleci Lənkəran Dövlət Universitetinin nəzdində publik hüquqi şəxs statusuna malik olan Sosial və Aqrar-Texnoloji Kollecə çevrilmə yolu ilə yenidən təşkil ediləcək.

Şəki Dövlət Texniki Kollecinin Şəki Dövlət Regional Kollecinə qoşulması formasında yenidən təşkili yolu ilə publik hüquqi şəxs statusuna malik olan Şəki Dövlət Regional Kolleci yaradılacaq.

Yaradılan publik hüquqi şəxslər "Hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestri haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş qaydada dövlət qeydiyyatına alındığı günədək, Bakı İdarəetmə və Texnologiya Kolleci, Bakı Qida Sənayesi Kolleci, Bakı Dövlət Sosialİqtisadi Kolleci, Bakı Humanitar Kolleci, Bakı Dövlət İqtisadiyyat və 3 Humanitar Kolleci, Sumqayıt Musiqi Kolleci, Gəncə Musiqi Kolleci, Gəncə Dövlət Regional Kolleci, Lənkəran Dövlət Humanitar Kolleci, Şəki Dövlət Texniki Kolleci, Şəki Dövlət Regional Kolleci öz fəaliyyətlərini davam etdirəcələr.

Təhsil Nazirliyi bu Qərarın icrası ilə əlaqədar qənaət edilən maliyyə vəsaitinin kolleclərin infrastrukturunun gücləndirilməsinə yönəldilməsini, həmçinin azad olmuş maddi-texniki bazanın təhsil sisteminin məqsədləri üçün istifadə olunmasını təmin etməlidir.

Zülfiyyə  Quluyeva, Sputnik Azərbaycan

BAKI, 10 iyul — Sputnik. Azərbaycanın ali təhsil müəssisələrində ödənişli təhsilin qiymətinin baha olması yenidən müzakirələrə səbəb olub. 

Sosial şəbəkələrdə ölkəmizdə bəzi universitetlərin təhsil haqqı üçün fantastik qiymət müəyyən etməsi, verilən təhsilin təhsil haqları ilə tərs mütənasib olmasına dair fikirlər yer alıb.

Qeyd edək ki, yaranmış müzakirələrə, Baş nazir Əli Əsədovun “Ali təhsil müəssisələrində və magistratura səviyyəsi üzrə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında yeni maliyyələşmə mexanizminin tətbiq edilməsi haqqında” qərarı imzalaması səbəb olub. Bu qərarda “Ayrı-ayrı ixtisaslar üzrə dövlət sifarişi ilə ali təhsil müəssisələrinin bakalavriat və əsas (baza ali) tibb təhsili səviyyələrində hər bir təhsilalana düşən illik təhsil xərclərinin miqdarı" öz əksini tapıb.  Məsələn, rəngkarlıq ixtisası üzrə hər bir təhsilalana düşən illik təhsil xərclərinin miqdarı 6 min manatdır. İnstrumental ifaçılıq üçün bu rəqəm 8200, müalicə işi 4800 manat təşkil edir.

Təhsil üzrə ekspert Kamran Əsədov isə bu qərarın ictimaiyyət tərəfindən yanlış anlaşıldığını, düzgün şərh edilmədiyini söyləyir. Onun sözlərinə görə, orada qeyd edilən rəqəmlər təhsilalanın illik ödəyəcəyi təhsil haqqı deyil: "Bu, təhsil haqlarının artırılması demək deyil. Bu qiymətlər adambaşına düşən xərclər ilə bağlıdır. Yəni həmən ixtisas üzrə tələbəyə çəkilən xərclər bu qədərdir. Təbii ki, tələbələrin sayı artdıqca xərclər də onlar arasında bölünür. Təhsil haqqını müəyyən etmək ali təhsil müəssisələrinin özlərinin ixtiyarındadır. Onlar tələbə sayı ilə xərclər smetasını müəyyən edirlər. Burada təhlükəsizlik marjası var. Yəni nə qədər minimum tələbə olsa, təhsil müəssisəsi zərərsiz işləyə bilər. Yəni break-even point (Zərərsizlik nöqtəsi) baş nazirin imzaladığı qərara uyğun olacaq. Qısası, təhsil haqları artırılmayacaq".

Sputnik Azərbaycan pandemiya dövründə ali məktəblərin təhsil haqlarının real vəziyyətə və verilən təhsilin səviyyəsi ilə uyğun olub-olmadığını da araşdırıb. Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın sədri Şahlar Əsgərov açıqlamasında bildirib ki, təhsil haqlarını bazar müəyyənləşdirməlidir: "İnzibati yolla təhsil haqlarını müəyyənləşdirmək ancaq dövlət ali təhsil müəssisələri üçün doğrudur. Fərz edək ki, dövlət təhsil müəssisəsi hansısa fakultə üçün 1000 manat qiymət qoyub. Özəl ali məktəb daha yaxşı  təhsil verirsə onun iki min manat qiymət qoymaq haqqı var. Amma bütün hallarda elə qərar qəbul etmək lazımdır ki, gənclərimiz kütləvi şəkildə xaricə axışmasın".

Ş. Əsgərov deyir ki, bəzən təhsil haqları verilən keyfiyyətə adekvat olmur. Ona görə də buna bir nəzarət mexanizmi olmalıdır: "Soruşan olmalıdır ki, tələbədən bu qədər pul alırsan, əvəzində necə təhsil verirsən? Aldığın pul keyfiyyətli təhsil vermək üçün xərclənirmi? Əgər müəllimin əmək haqqına ödənilirsə, yüksək qiymət də qoya bilərlər. Bu gün bahalı ali məktəblər var. Amma bu gün orta təhsil müəssisələri arasında da bahalıları var. Paytaxtda illik 10  min manat təhsil haqqı olan məktəblər fəaliyyət göstərir".

Ş. Əsgərov bildirir ki, Azərbaycandan xaricə tələb qəbulu təkcə ölkəmizdəki ali təhsil müəssisələrində təhsil haqlarının baha olması ilə bağlı deyil: "Xarici universitetlər abituriyentləri imtahansız tələbə qəbul edir. Ona görə də, Azərbaycan xaricdə təhsilin sosioloji tədqiqatını aparmalıdır. Hər bir qurum öz şəxsi mənafeyi ilə yanaşı, dövlətin də mənafeni düşünməlidir".

Millət vəkili Etibar Əliyev isə Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, bütün dünyada təhsil haqları universitetlərin nüfuzuna və universitetlərdə verilən təhsilin keyfiyyətinə görə müəyyənləşdirilir. Onun sözlərinə görə, universitetlərin akkreditasiyadan keçməsinin nəticəsi də təhsil haqlarının müəyyənləşdirilməsində rol oynayır: "Əlbəttə ki, indiki şəraitdə təhsil haqları təhsilin keyfiyyəti ilə ekvivalentlik təşkil etmir. Amma bəzi universitetlər burada  istisnadır. UNEC, ADA kimi universitetlərdə təhsilin keyfiyyəti yüksəkdir. Təhsilin keyfiyyəti yüksək olduğu halda valideynlər yüksək təhsilə sərmayə qoyduqlarından təhsil haqqının qiymətinə çox da qayıtmırlar. Amma təhsilin keyfiyyəti aşağı olub, təhsil haqqı yuxarı olan ali məktəblərdə bu narazılıq yaradır. Cari tədris ilindən pandemiya məsələsi isə təhsil haqları müəyyənləşərkən nəzərə alınmalıdır. Mart ayından bəzi insanların işində fasilə yaranması təhsil haqqlarının müəyyənləşdirilməsində nəzərə alınmalıdır. Məsələn, Tibb Universitetində təhsil haqları çox yüksəkdir. Halbuki, Tibb Universiteti bir çox sahələr üzrə mütəxəssis hazırlamaq iqtidarında deyil. Amma orada təhsil haqqı çox yüksəkdir. Hüquq fakültəsində, İdarəçilik akademiyasının bir sıra ixtisaslarında da qiymət çox bahadır. Gələcəkdə mütləq təhsil haqlarında endirim edilməlidir".

Deputat deyir ki, müəyyən təhsil güzəştləri paketi hazırlanmalıdır: "Pandemiya nəzərə alınaraq Prezidentin göstərişi ilə dövlət həssas ailədən olan tələbələrin təhsil haqqının ödənilməsinə 40 milyon vəsait ayırdı. Tələbələrə güzəşt olundu. Anacaq hesab edirəm ki, xaricdə oxuyan tələbələr üçün də müəyyən güzəştlər hazırlanmalıdır. Bütün məqsəd pandemiyanın təhsilə etdiyi təsiri azaltmaq məqsədi daşıyır. O ki, qaldı universitetlərdə təhsil haqlarına, düşünürəm ki, universitetlərin dəqiq akkreditasiyası keçirilməli, universitetlərin təhsil haqlarına yenidən baxılmalıdır".