Şahpəri Abbasova, Sputnik Azərbaycan

BAKI, 23 yanvar — Sputnik. Mədəniyyət Nazirliyinin elan etdiyi "Vətənvərpərlik mövzusunda ədəbiyyat müsabiqəsi"nin qalibləri müəyyənləşib.

Müsabiqəyə 321 əsər təqdim edilib. Sözügedən müsabiqədə Sputnik Azərbaycan-ın köşə yazarı Cəlil Cavanşir "Nostalgiyanın sonu: Biz qayıdırıq" əsəri ilə qaliblər sırasındadır. Əməkdaşımız təəssüratlarını bizimlə bölüşüb:

"Əslində bu yazını müsabiqə üçün yazmamışdım, Sputnik Azərbaycan üçün yazmışdım. Şuşa zəfərindən bir neçə gün sonra yazdım, göndərdim. Yazının çapı ləngidi. Bir müddət sonra müsabiqə ilə bağlı elan gördüm. Bəxtimi sınamaq qərarına gəldim. Yazının keyfiyyətindən əmin idim. Yazıda dünya ədəbiyyatı və mifologiya ilə bağlantı qurduğuma görə düşündüm ki, yer tuta bilər. Müsabiqənin şərtləri də məni qane etmişdi".

"Əvvəlki müsabiqələrdə yazının müəllifi bəlli olduğundan həmişə ən yüksək yerləri tanış-bilişə verirdilər", - deyir yazar. Bu dəfə isə yazılarda müəllifin adı qeyd olunmadığından, onu rahat şəkildə müsabiqə təqdim edib. 

"On il bundan qabaq "Milli kitab" müsabiqəsi keçiriləndə müsabiqədə mükafatları tanış-bilişə verəndə mən Azərbaycanda keçirilən müsabiqələri boykot eləmişdim. Məndə bir ruh düşkünlüyü yaranmışdı ki, ümumiyyətlə Azərbaycan ədəbi mühitində tapşırıq, tanışlıq işə keçir. 2020-ci ildən etibarən bir az fikrimi dəyişdim. Ümumiyyətlə, müsabiqələr yaradıcı insan üçün stimuldur, motivasiyadır. Udsaq da, uduzsaq da mütləq müsabiqələrdə iştirak etməliyik".

Müsabiqənin qaliblərindən biri də Əməkdar jurnalist, şair Elçin Mirzəbəylidir.

© Sputnik / Murad Orujov

VII съезд азербайджанских журналистов

Mirzəbəyli "Azərbaycan əsgəri" şeiri ilə müsabiqəyə qatılıb:

"Bu əsərin yaranma tarixi 44 günlük müharibə dövrünə təsadüf edir. Ən təsirli məqam Prezident İlham Əliyevə "Şuşaya nə qədər yaxınsınız?" sualı veriləndə Ali Baş Komandanımızın "Şuşaya bir nəfəs qədər yaxınıq" deməsi olmuşdur. Şeir Azərbaycan əsgərinə həsr olunub. Elə şeirin ilk misrası da belə başlayır: "Sən böyük qələbəyə bir nəfəs qədər yaxın". Şeir noyabrın 6-7-si gecə saatlarında ərsəyə gəlib. 1-2 gündən sonra qələbəyə bir nəfəs qədər yaxın olduq".

Həmsöhbətimiz deyir ki, ömründə ilk dəfədir müsabiqədə iştirak edir: "Müsabiqənin keçirilməyindən ümumiyyətlə xəbərim yox idi. Dostum Rəşad Məcid mənim şeirimin bir hissəsini sosial şəbəkədə paylaşmışdı. Rəylərin birində bir nəfər Mədəniyyət Nazirliyinin yeni müsabiqə təşkil etdiyini dedi. Məsləhət gördülər ki, həmin şeir müsabiqədə iştirak etsin. Mən də şeiri müsabiqəyə göndərdim".

Əməkdar jurnalist bu tipli müsabiqələrin çox olmasını arzuladığını dedi:

"Vətən müharibəsi mövzusunda kino ssenarilərinin, dramaturji əsərlərin yaranmasını arzu edirəm. Çünki buna çox ehtiyac var. Azərbaycanın "Azadlıq marşı"nı yazanda mənim 21 yaşım var idi. Düşünürəm ki, bu gün marşlarla, elmi-publisistik əsərlərlə, bədii əsərlərlə dünya arenasına çıxacaq istedadlı gənclərimiz var. Yetər ki, yaratsınlar, çox potensiallı gənclərimiz var".

Qeyd edək ki, müsabiqədə "Peşəkar yaradıcı şəxslər" kateqoriyası üzrə 50, "Həvəskar yaradıcı şəxslər" kateqoriyası üzrə 193, "10-15 yaş arası uşaqlar" kateqoriyası üzrə 25 əsər iştirak edib. 268 əsərdən 67-si esse janrı üzrə, 75-i hekayə janrı üzrə, 126-sı poeziya janrı üzrə iştirakçı olub.

Müsabiqədə obyektivliyi və şəffaflığı təmin etmək üçün təqdim olunan bütün əsərlər və onların müəllifləri xüsusi ştrix ilə şifrələnib.

Komissiyanın 9 üzvü tərəfindən 268 əsərin mövzu, bədii və peşəkar yaradıcılıq baxımından dəyərləndirilməsi aparılıb və mətnlərə müəyyən edilmiş qiymətləndirmə cədvəlinə müvafiq olaraq qiymət verilib.

53 əsər müsabiqə qaydalarına cavab vermədiyi üçün (bir müəllifin bir neçə janr və müxtəlif kateqoriya üzrə göndərdiyi əsərlər, məqalələr, publisistik yazılar, rus dilində olan ədəbi mətnlər və s.) qəbul olunmayıb.

BAKI, 23 yanvar — Sputnik. Elm adamları koronavirusun ağciyərlərə düşməsinin yeni metodunu müəyyənləşdiriblər. Sputnik Azərbaycan RİA Novosti-yə istinadla xəbər verir ki, tədqiqatın nəticəsi "Cell Research" jurnalında dərc olunub. Çin alimləri laboratoriya şəraitində xəstələrin yoluxmuş orqan hüceyrələrindəki 22 zülal səviyyəsini ölçərək virusun reseptorlarla hansı yolla birləşdiyini müəyyən ediblər.

Tədqiqat zamanı koronavirusun insan bədəninə düşməsi üçün əsas "giriş qapısı" sayılan ACE2 ekspressiyasının ağciyər və traxeyanın bütün hüceyrə xətlərində aşağı, böyrəklərdə və həzm sistemi orqanlarında isə daha aktiv olduğu ortaya çıxıb.

Bununla belə, elm adamları başqa bir zülal – UFO (AXL) tirozin-protein kinaz reseptoru da aşkarlayıblar ki, onun tənəffüs sistemində həddən artıq olması SARS-CoV-2 virusunun hüceyrələrin daxilinə nüfuz etməsini sürətləndirir. Qeyd olunur ki, bu ferment bir sıra fizioloji proseslərə cavabdehdir.

Əldə olunan nəticələr əsasında alimlər bu qərara gəliblər ki, həmin reseptorları söndürərək, ağciyərlərdə virus konsentrasiyasını əhəmiyyətli dərəcədə azaltmaq mümkündür.