İlham Əhmədov Sputnik Azərbaycan

BAKI, 17 avqust — Sputnik. Torpaq sürüşməsi Şamaxı şəhərinin 48 a məhəllə sakinlərini çətin duruma salıb. Sputnik Azərbaycan-a danışan məhəllə sakinlərinin sözlərinə görə, son günlər ərazidə torpaq sürüşməsi yenidən aktivləşərək geniş ərazini əhatə edib. Sürüşmə zamanı dağlardan gələn torpaq qatı sakinlərin evlərinə xeyli ziyan vurub.

Belə ki, bəzi sakinlərin evləri və həyətlərdə olan yardımçı tikililər torpaq qatının axması nəticəsində uçub. Sürüşmə zamanı həyətyanı sahələrin hasarları torpağın altında qalıb, evlərin və yardımçı tikililərin divarlarında irili-xırdalı çatlar əmələ gəlib. Sakinlər öz hesablarına ağır texnikalar vasitəsi ilə ərazidə torpaqdan bənd yaratsalar da, çətinlik aradan qalxmayıb.

© Sputnik / Ilham Ahmadov

Sürüşmə nəticəsində çatlamış divar

Kənd sakini Qahir Rzayev ərazidə bu vəziyyətin iki ildir hökm sürdüyünü bildirib: “Sürüşmə zamanı torpaq qatının altı axır, evlərin hamısı sürüşür. Sürüşən evlər uçub torpağın altında qalır. İndi havalar quraqlıqdı deyə, sürüşmə üzdə bilinmir, amma torpağın altında sürüşmə gedir. Yağış yağan zaman burdakı hər bir ev üçün təhlükə böyüyür. Yağış yağan kimi yollar da bərbad hala düşür, sürüşə-sürüşə gedir”.

Məhəllədə bir neçə ev yaşamaq üçün yararsız hala düşdüyündən evlərin sakinləri qohumlarının evinə sığınıb. Bəzi evlər isə yararsız olsa da, sahibləri evlərini tərk etmək niyyətində deyil. Elə evlər var ki, sürüşmələr nəticəsində ortadan ikiyə bölünüb, yaşamaq üçün tam təhlükəlidir, ancaq sakinlər həmin evdə yaşayırlar.

Məhəllə sakinlərinin iddia etdiyinə görə, təhlükə ilə bağlı aidiyyatı orqanlara məlumat versələr də, ərazidən torpağın təmizlənməsi işi hələ də aparılmayıb.

© Sputnik / Ilham Ahmadov

Torpaq sürüşməsi nəticəsində zədələnmiş evin divarı

Yaranmış təhlükəli vəziyyətin nə zaman aradan qalxacağı ilə bağlı ətraflı məlumat almaq üçün Şamaxı Rayon İcra Hakimiyyəti ilə əlaqə saxladıq. Bildirildi ki, torpaq sürüşməsi səbəbindən Şamaxı şəhəri də daxil olmaqla kəndlərlə birgə 528 evdə irili-xırdalı çatlar əmələ gəlib. 142 ev isə yaşamaq üçün yararsız hesab edilir.

Konkret olaraq 48 a məhəlləsində baş verən sürüşmə sahəsi ilə bağlı isə RİH-dən şifahi olaraq bildirildi ki, sözügedən əraziyə baxış keçirilib. Və bu barədə sənədlər hazırlanaraq aidiyyatı üzrə qurumlara göndərilib. Amma sakinlərin evlə təmin edilməsi, onların köçürülməsi, eyni zamanda ərazidə işlərin görülməsi rayon icra hakimiyyətinin gücü və səlahiyyəti daxilində deyil.

Qeyd edək ki, torpaq sürüşməsi Şamaxı şəhərində, eləcə də rayonun Çabanı, Mədrəsə, Meysəri, Birinci Çaylı, Muğanlı, Acıdərə və Qaleybuğurd kəndlərdə daha çox müşahidə olunur.

BAKI, 6 iyun — Sputnik. Azərbaycanda "Zaqatala–Balakən biosfer rezervatının yaradılması" layihəsinə start verilir. Bu barədə Sputnik Azərbaycan-a Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Bioloji Müxtəlifliyin Qorunması Xidmətinin rəis müavini Arzu Səmədova bildirib.

O, qeyd edib ki, layihə çərçivəsində Zaqatala Dövlət Təbiət Qoruğunun bazasında yaradılacaq Zaqatala-Balakən biosfer rezervatı həmin bölgədə ekoturizmin inkişafına və yerli əhalinin məşğulluğunun artırılmasına şərait yaradacaq, insanların flora və faunaya zərər vermədən təbiət gözəlliklərini görməsi üçün hərəkət çığırları, seyr nöqtələri müəyyənləşdiriləcək. Qoruqdan fərqli olaraq biosfer rezervatın ərazisinə ekoturistlərin girişi açıq olacaq.

ETSN rəsmisi biosfer qoruğunun yaxın qonşularımız Türkiyə, Rusiya, Belarusiyada da mövcud olduğunu, lakin Cənubi Qafqaz regionunda ilk dəfə Azərbaycanda yaradılacağını vurğulayıb.

O qeyd edib ki, bununla da bölgədə ekoloji və kənd turizminin stimullaşdırılmasına, əhalinin sosial-iqtisadi rifahının yüksəldilməsinə şərait yaranacaq. Biosfer rezervatda müasir tələblərə cavab verən infrastruktur qurulacaq, alternativ və bərpa olunan enerji mənbələri ilə təmin olunacaq. Eyni zamanda, burada ekoloji təmiz məhsulların istehsalı üçün təsərrüfat yaradılacaq.

"Biosfer rezervatın özəlliklərindən biri də odur ki, burada istehsal olunan orqanik məhsullar qoruğun loqosu ilə qablaşdırılacaq və bir sıra ölkələrə ixrac olunan zaman gömrük rüsumundan azad olunacaq. Həmçinin, layihə çərçivəsində ətraf ərazilərdə təsərrüfat fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslərə kiçik həcmli qrantların verilməsi də planlaşdırılır".

A.Səmədova onu da bildirib ki, layihə Almaniyanın İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Nazirliyi tərəfindən maliyyələşdirilir və icra müddəti 4 ildir.