Müasir dövrdə komediya janrında çəkilmiş filmlər və seriallar daha çox gəlir gətirir, nəinki hansısa dramatik mövzulu ekran əsərləri. Azərbaycan tamaşaçısının tələbəi də hazırda bu yöndədir.

Sputnik əməkdaşı mövzuda, ssenarist və aktyor Tərlan Nur-Yaşarla həmsöhbət olub. Qeyd edək ki, o, "Qardaşlar", "Qız atası" və "Eks bacanaqlar" seriallarının ssenari müəlliflərindən biridir.

- Tərlan bəy, müasir yumor dedikdə, qurşaqdan aşağı zarafatlar yada düşür. Siz də yazdığınız ssenarilərdə və çəkildiyiniz rollarda buna meyllisiniz?

© Photo : Gurban Masimov

"Müstəntiq olmaq istəyirdim, aktyor oldum"

— Ümumiyyətlə müasir yumor 18+ — a meyllidir. Bu günün tamaşaçısı düşünməyi xoşlamır. İqtisadi durum elə vəziyyətdədir ki, insanlar rahat və komediya filmlərinə baxmağa üstünlük verirlər. Bu, günün tələbidir. Zaman gələcək, daha ciddi filmlərə üstünlük veriləcək. Bu günün həqiqəti isə belədir. Serialların ssenarisini yazanda da çalışırıq ki, qurşaqdan aşağı zarafatlar olmasın. Bizim serial yazan ssenaristlərimiz üçün yazılmamış bir qanun var. Biz özümüz ailəmizlə oturub baxa bilməyəcəyimiz bir filmi başqalarının ailələrinə göstərmirik.

- Çox insanların fikrincə, müasir dövrdə çəkilən filmlərdə bayağı zarafatlar ifrat dərəcədədir. Qatılırsınız bu fikirlərə?

— Kənardan danışan insanlardan xoşum gəlmir. Belə bacarığın varsa, get çək. Amma danışma. Bileti alıb gedib baxırsansa, bizi günahlandırma. Biz öncədən filmin reklamını veririk. Alıcı bu reklam çarxına baxıb sonra gedib bütün filmə baxır. Təbii, yaxşı film olmasa, baxan olmayacaq və kinoteatr nümayişini saxlayacaq. Yenə deyirəm, müasir dövr nəyi tələb edirsə, ona uyğun hərəkət edirik. Bir sözlə, belə tənqidlə razı deyiləm.

- Komediya janrı yaxşı gəlir gətirir. Tərlan Nur-Yaşar, tələbat komediyaya olduğu üçün bu janıra üstünlük verir?

— Mən düşünürəm ki, hər kəs öz bacardığı işlə məşğul olsa, daha yaxşı uğur qazanar. Mənim bacardığım iş də komediyadır. Şən və Hazırcavablar Klubundan bu sənətə gəldiyimiz üçün, bu işi daha yaxşı bacarırıq. Mən düşünürəm ki, ciddi mövzuları daha yaxşı yazanlar var deyə, bizə müraciət etmirlər.

- Aktyor olmayan, bu sahədən uzaq olan başqa peşə sahiblərinin seriallara çəkilməsi nə dərəcə uyğundur?

— Biz seriallarımıza aktyor axtarmırıq, xarakter axtarırıq. Xarakteri varsa, insanda aktyor olmasa da, olar, aktyor olsa, lap yaxşı. Hələ ki seriallarımız reytinqlərdə birincidir. Düzü, bundan da yaxşı ola bilər, amma indiki aktyorlarımız da bizi qane edir.

- 3 seriala hər həftə ssenari yazmaq çətin deyil?

© Photo : Cavanşir Meherremov

Azərbaycanlı aktyor böyrəyini satışa çıxardı

— Əslində, ikinci seriala başlayanda hamı deyirdi ki, çətin olacaq. Sonra "Qardaşlar" serialı açıldı. Düzü, bu dəfə hər kəs çəkinirdi ki, artıq keyfiyyət olmayacaq, zaman çatmayacaq. Amma belə olmadı. Çatdırırıq. Əslində çətin işlər görmək daha yaxşıdır.

- Ssenari yazılarkən gündəmdəki hadisələri nəzərədə alırsınız?

— Əlbəttə. Hətta tamaşaçı diqqətlə baxsa, daha çox gündəlik həyatda baş verənləri filmlərdə görə bilər. Onu da qeyd edim ki, İranda 10 milyondan çox insan bizim filmləri izləyir, Ukrayna, Türkiyə, Belarus və Rusiyadan çoxlu izləyicilərimiz var. Bu, bizim üçün böyük uğurdur.

- Təndiqə münasibətiniz necədir?

— Tamaşaçıları, demək olar, biz görmürük. Bəlkə başqa aktyorları tənqid edirlər. Mənim qarşıma çıxmayıb. Amma komanda olaraq özümüz-özümüzü tənqid edirik. Belə olmasa, inkişaf ola bilməz.

- Gündəlik həyatdakı problemlərlə məşğul olarkən, paralel komediya ssenarisi yazmaq və hansısa komik obrazı canlandırmaq bir araya necə sığır?

— Atam rəhmətə gedəndə iş yerindən zəng etdilər ki, gələ biləcəm, ya yox. Oturub fikirləşdim ki, mən getməsəm, 50-60 nəfərlik heyət işsiz qalacaq. Və bu günlər ərzində truppa pulsuz qalacaq. Bəhanə lazım deyil. İşimiz budur, oynamalıyıq. Amma psixoloji drumuna görə rollarından imtina edən aktyorlar az deyil. Əsas odur işini sevəsən.

İradə Cəlilova, Sputnik Azərbaycan

BAKI, 16 yanvar — Sputnik. Azərbaycanda bu ildən polietilen torbaların satışı qadağan edilir.

Yenidən dədə-babalarımızın daim istifadə etdiyi, qiyməti ucuz, keyfiyyəti yüksək, qamışdan hazırlanmış həsir zənbillər dəbə düşəcək.

Yadıma gəlir, hələ uşaq olanda Bakı kəndlərində bir çox evlərdə bu zənbillərdən istifadə edilirdi.

Evin kişisi bazarlığa gedəndə zənbili əlinə alıb, yola düşərdi.

Həsir zənbillərin istifadəsinə "Şərikli çörək", "Bizim Cəbiş müəllim" kimi filmlərdə də rast gəlmişik.

Ancaq müasirləşən dünyada həsir zənbillər tarixə qovuşmuşdu. Hamı onun sağlamlıq üçün təhlükəsiz, istifadə üçün uzunömürlü olduğunu belə unutmuşdu.

Həsir zənbillərin müxtəlif formalarından sadəcə dəb üçün istifadə edilirdi.

© Sputnik / Irade JELIL

Qamışdan həsir və zənbil toxuyan Rüfət Rzayev

Azərbaycanda həsir zənbillər cənub bölgəsində, xüsusilə də Astara rayonunda toxunsa da, alıcıları az idi. Düzdür, ABAD bu sənətkralara bacardığı qədər şərait yaratsa da, qeyd etdiyimiz kimi onların işinə o qədər də dəyər verən yox idi.

Sputnik Azərbaycan həsir zənbil toxuyan sənətkarla görüşmək üçün Astara rayonunun Kakalos kəndinə üz tutub.

Qamışdan həsir və zənbil toxuyan Rüfət Rzayev Kakalos kənd Mədəniyyət evində metodist vəzifəsində çalışır. Bakıdan gələcəyimizi bilib, havanın yağışlı olmasına baxmayaraq, bizi həyətdə gözləyən, mehriban, səmimi, ürəkləri sözlə dolu olan sənətkarlarla görüşüb, işləri ilə tanış oluruq.

İlk həmsöhbətimiz, Kakalos kəndinin canlı tarixi Fərbiyə Şabanova olur (onun haqqında digər yazıda ətraflı danışacağıq). F.Şabanova bizə kəndin tarixindən danışır. Tarix muzeyi ilə, gördüyü işlərlə tanış edir.

© Sputnik / Irade JELIL

Həsir

Həsir və zənbillərin ustası Rüfət Rzayev isə bizə bu sənət haqqında məlumat verir. Onun sözlərinə görə, müasir dünya həsir zənbilləri qəbul etməsə də, bu sənətlə də maraqlananlar az olmayıb.

R.Rzayev özü 1995-ci ildən bu işlə məşğul olur. Deyir ki, iş çətin olsa da, gətirdiyi gəlir o qədər də çox olmur:

"Əvvəllər soyuducu olmayanda insanlar bütün qidalarını zənbildə saxlayırdılar. Yəni zənbillər bütün qidaları keyfiyyətini pozmadan saxlaya bilir. Zənbillər qamışdan hörülür. Qamış isə iki cür olur. Onlar "lığ" və "püzə" adlanır. Əsasən onları may ayında toplayırıq. Sonra quruduruq və həsir, zənbil, asılqan, süfrə, ayaqaltı və s. hörürük".

R.Rzayevin sözlərinə görə, zənbillər ölçülərinə görə müxtəlif qiymətlərə satılır. Kiçik ölçülü zənbillər 3, böyüklər isə 10-15 manata satılır.

Həsir zənbil ustası deyir ki, cənub bölgəsi qış aylarında nəmişlik, rütubət olduğu üçün xüsusi qamışdan hazırlanmış həsir döşəməyə salınır. Bu isə rütubətin qarşısını alır.

"Zənbil keşidən toxunur. Televizora baxa-baxa keşini toxuyuram. 5-6 metr hazırlayıram. Sonra zənbili toxumaq asan olur. Məsələn, bir balaca zənbili bir saata toxuya bilirəm. Böyük zənbillər isə bir günə hazır olur", - deyən R Rzayev bildirir ki, gənclər qamış toxuculuğuna maraq göstərirlər, amma qazanclı olmadığı üçün çoxu bu işlə məşğul olmur.

© Sputnik / Irade JELIL

Qamışdan həsir və zənbil toxuyan Rüfət Rzayev

Ustanın sözlərinə görə, həsir palazların toxunması bir qədər çox zaman alır. Məsələn 1,5 metrlik həsirlər 2-3 günə başa gəlir və müxtəlif qiymətlərə satılır.

Rüfət Rzayev, demək olar ki, bu sənətin ustadıdır. O, mədəniyyət evində təkcə həsirçiliklə məşğul olmur, bəzən tamaşalarda da rol alır. Dediyinə görə, onun tamaşaları əsasən talış dilində olur və bu tamaşalara talışlar çox maraqla baxırlar.

Ömrünün 68-ci ilini yaşayan Rüfət Rzayev bundan sonra yaşayacağı həyatı öz sənətinə həsr edəcəyini deyir.