https://sputnik.az/20230727/alternativ-tesebbus-xezer-regionu-yeni-taxil-habina-cevrilir-457153669.html
Alternativ təşəbbüs: Xəzər regionu yeni taxıl habına çevrilir
Alternativ təşəbbüs: Xəzər regionu yeni taxıl habına çevrilir
Sputnik Azərbaycan
Taxılın saxlanmasına və anbara yığılmasına artan tələbatı ödəmək üçün Xəzəryanı ölkələr öz infrastrukturlarını fəal şəkildə inkişaf etdirirlər. Rusiya regionun... 27.07.2023, Sputnik Azərbaycan
2023-07-27T09:02+0400
2023-07-27T09:02+0400
2023-07-27T09:02+0400
iqtisadiyyat
"şimal-cənub" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi
azərbaycan
rusiya
astara
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/07/19/444345140_0:159:3079:1890_1920x0_80_0_0_afc97c7b22944e19cf6f2c82cb636b2f.jpg
BAKI, 27 iyul — Sputnik. "Şimal-Cənub" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizinin (BND) inkişafı və böyük həcmdə yüklərin cəlb edilməsi üçün layihədə iştirak edən ölkələrin hökumətləri təkcə nəqliyyatın deyil, həm də saxlama və anbara yığma sahələrini əhatə edən logistik infrastrukturun imkanlarını inkişaf etdirir. Bunun sayəsində BND vasitəsilə daşına bilən malların və xammalın siyahısı da genişlənir. Neft, neft məhsulları, gübrələr, konteynerlər kimi əsas nəqliyyat malları arasında taxıl xüsusi yer tutmağa başlayır. Eyni zamanda, dünyadakı vəziyyətə, eləcə də Rusiyadan taxıl ixracına baxsaq, bu növ taxılın tədarükündə Şimal-Cənub dəhlizinin, habelə bütün Xəzər regionunun bu növ malların dünya bazarlarına tədarükündə rolu yalnız artacaq. Burada qeyd etmək lazımdır ki, Qara dəniz taxıl təşəbbüsü (taxıl sazişi) dayandırıldıqdan sonra Rusiyadan taxıl ixracı məsələsi üzərində iş aparılır. Beləliklə, bir sıra sanksiyalara görə ənənəvi marşrut üzrə öz taxılını dünya bazarlarına tədarük etmək Rusiya üçün çətindir - Avropa limanlarına daxil olarkən problemlər, fraxt və gəmilərin sığortası ilə bağlı çətinliklər yaranır. Ekspertlərin fikrincə, belə olan halda, Rusiya sanksiya məhdudiyyətlərinin mövcud olduğu ərazidən keçməyən inkişaf etmiş Şimal-Cənub marşrutundan istifadə edə bilər. Bu, həm də ölkəyə ixracatın şərq və cənub istiqamətlərinə yönləndirilməsi siyasətini həyata keçirməyə imkan verir. Bundan əlavə, Rusiya taxılının "Şimal-Cənub" BND vasitəsilə ixracı, malları qısa müddətdə taxıla tələbatın artacağı gözlənilən Asiya bazarındakı istehlakçılara sürətlə çatdıracaq. Xəzər necə taxıl habına çevriləcək Taxılın saxlanmasına və anbara yığılmasına artan tələbatın ödənilməsi üçün Xəzər regionu ölkələri öz infrastrukturlarını fəal şəkildə inkişaf etdirirlər. Belə ki, Azərbaycanda bu istiqamətdə işlərə uzun illər öncə başlanılıb - 2007-ci ildə taxılın qəbulu və emalı üçün məhsuldarlığı sutkada 1500 ton olan taxıl terminalı yaradılıb. "Bakı Taxıl Terminalı" MMC Qazaxıstan şirkəti ilə birgə təsis edilib. "Bakı Taxıl Terminalı" ümumi həcmi 15 min ton olan taxılın müvəqqəti saxlanması üçün beş silosa malikdir, onun nəqliyyat kommunikasiyalarının yükləmə üzrə gücü isə saatda 250-300 ton taxıl təşkil edir ki, bu da dəniz gəmilərindən qəbul etməyə və dəmir yolu vaqonlarına gündə 2 min tona qədər taxıl yükləməyə imkan verir.Bundan əlavə, terminala ildə 50 min tona qədər taxıl emal etmək gücündə olan, sutkada məhsuldarlığı 150 ton gücündə olan dəyirman kompleksi də daxildir. Terminal yarandığı dövrdə ilk növbədə Qazaxıstan taxılının qəbulu və ixracı üçün nəzərdə tutulub ki, bu da uzun illərdir dünya bazarına, o cümlədən Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu ilə tədarük olunur. Eyni zamanda, Azərbaycanda böyük taxıl anbarı parkı yaradılıb - ölkənin bir sıra şəhərlərində taxıl elevatorlarının (cəmi 30-dur) və siloslarının ümumi tutumu 720 min ton təşkil edir. Həmçinin Azərbaycanın 2021-ci ildə İranla sərhəddə, Astarada ildə 500 min ton məhsuldarlığı olan "Astara grain terminal"ını yaradaraq "Şimal-Cənub" BND çərçivəsində taxıl anbarı infrastrukturunu inkişaf etdirməsi də vacibdir. O, Yaxın Şərq bazarlarına, xüsusən də Fars körfəzi ölkələrinə taxıl ixracını artırmaq üçün nəzərdə tutulub. Xəzəryanı "beşliyi"nin hər bir ölkəsi özünəməxsus şəkildə taxılın qəbulu və saxlanması infrastrukturunun inkişafı üzrə layihələrini həyata keçirir. Xüsusilə, Rusiyada Həştərxandakı Olya limanının 8-ci və 9-cu körpülərinin inkişafı çərçivəsində gələn ilin əvvəlində istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulan yeni taxıl terminalları tikilir. Ümumilikdə onların tutumu təxminən 900 min ton olacaq. Bundan əlavə, Mahaçqala limanında taxıl terminalının yenidən qurulması və gücünün artırılması üzrə işlərin görülməsi nəzərdə tutulur. Dağıstan hökuməti terminalın gücünü üç dəfə artırmağı planlaşdırır (indiki 500 min tondan ildə 1,5 milyon tona qədər). Eyni zamanda, Xəzəryanı ölkələr regiondan taxıl ixracı məntəqəsinin yaradılması sahəsində fəal əməkdaşlıq qururlar. Xüsusilə, Rusiya və İranın cənubi İran limanlarında taxıl habının yaradılması layihəsi inkişaf səviyyəsindədir. Rusiya ilə birlikdə Qazaxıstan da İranın Bəndər-Abbas şəhərindəki taxıl habına maraq göstərir və o da orada öz terminalını tikmək niyyətindədir. Yeni bazarlar - yeni imkanlar Bu arada dünyada Rusiya taxılına tələbat Rusiyadan istehsalın və ixracın artması ilə paralel olaraq artır. Beləliklə, 2023-cü ildə Rusiyada taxıl məhsulunun 130 milyon tona çatacağı gözlənilir. Eyni zamanda, ötən kənd təsərrüfatı mövsümü üçün ilkin məlumatlara görə (2022-ci ilin iyulundan 2023-cü ilin iyun ayına kimi) Rusiya 59,3 milyon ton taxıl ixrac edib ki, bu da onun üçün rekord həcmdir. Beləliklə, ötən kənd təsərrüfatı ilində Rusiya taxılının dünya bazarında payı 13% təşkil edib. "Rusiya Taxıl İttifaqı"nın məlumatlarına görə, Rusiya yeni bazarlara taxıl tədarük etməyə başlayıb və alıcıların bir hissəsi isə daimi olanlar kateqoriyasına keçib. Belə ki, may ayının yekunlarına əsasən, Rusiyanın əvvəllər bu növ məhsul ixrac etmədiyi Yəmən, Oman, Banqladeş, Braziliya, Meksika, Tunis və digər ölkələrə Rusiya taxılının tədarükü müəyyən edilib. Eyni zamanda, Rusiya taxılının qiymətləri Avropa qiymətləri səviyyəsində qalır və alıcılara endirimlər edilmir. Qeyd etmək lazımdır ki, Rusiya taxılının ixracı baxımından Fars körfəzi ölkələri xüsusi maraq doğurur - regionda alıcılıq qabiliyyəti kifayət qədər yüksəkdir və orada taxıla tələbat nəzərəçarpacaq dərəcədə artır. Bundan əlavə, bu ölkələr bir müddətdir ki, özlərini müxtəlif malların təkrar ixracı, həmçinin xammalın hazır məhsula emalı ilə məşğul olmaqla regionun ticarət və sənaye mərkəzi kimi təqdim edir. Fars körfəzinin bir sıra ölkələrinin, məsələn, BƏƏ-nin iqtisadiyyatının məqsədləri arasında ölkəyə gətirilən taxılların dünya bazarlarına bundan sonra da hazır məhsulların ixracı üçün emalı da var. Qeyd edək ki, İranın Körfəzdəki cənub limanları Rusiya taxılının Fars körfəzi ölkələrinə tədarükü ilə məşğul olacaq və və bu marşrutun inkişafı üçün Həştərxandan İranın Xəzər limanlarına dəniz tədarükündən başqa, şübhəsiz ki, Azərbaycanın tranzit imkanlarından da istifadə olunacaq.Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2023
Aygül Tağıyeva
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/02/0f/426229726_632:-1:2679:2047_100x100_80_0_0_bf9f4a66d2062eb596bb6df525ab6306.jpg
Aygül Tağıyeva
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/02/0f/426229726_632:-1:2679:2047_100x100_80_0_0_bf9f4a66d2062eb596bb6df525ab6306.jpg
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Aygül Tağıyeva
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/02/0f/426229726_632:-1:2679:2047_100x100_80_0_0_bf9f4a66d2062eb596bb6df525ab6306.jpg
"şimal-cənub" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi, azərbaycan, rusiya, astara
"şimal-cənub" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi, azərbaycan, rusiya, astara
Alternativ təşəbbüs: Xəzər regionu yeni taxıl habına çevrilir
Taxılın saxlanmasına və anbara yığılmasına artan tələbatı ödəmək üçün Xəzəryanı ölkələr öz infrastrukturlarını fəal şəkildə inkişaf etdirirlər. Rusiya regionun taxıl ixracı imkanlarından necə istifadə edə bilər?
BAKI, 27 iyul — Sputnik. "Şimal-Cənub" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizinin (BND) inkişafı və böyük həcmdə yüklərin cəlb edilməsi üçün layihədə iştirak edən ölkələrin hökumətləri təkcə nəqliyyatın deyil, həm də saxlama və anbara yığma sahələrini əhatə edən logistik infrastrukturun imkanlarını inkişaf etdirir.
Bunun sayəsində BND vasitəsilə daşına bilən malların və xammalın siyahısı da genişlənir. Neft, neft məhsulları, gübrələr, konteynerlər kimi əsas nəqliyyat malları arasında taxıl xüsusi yer tutmağa başlayır. Eyni zamanda, dünyadakı vəziyyətə, eləcə də Rusiyadan taxıl ixracına baxsaq, bu növ taxılın tədarükündə Şimal-Cənub dəhlizinin, habelə bütün Xəzər regionunun bu növ malların dünya bazarlarına tədarükündə rolu yalnız artacaq.
Burada qeyd etmək lazımdır ki, Qara dəniz taxıl təşəbbüsü (taxıl sazişi) dayandırıldıqdan sonra Rusiyadan taxıl ixracı məsələsi üzərində iş aparılır. Beləliklə, bir sıra sanksiyalara görə ənənəvi marşrut üzrə öz taxılını dünya bazarlarına tədarük etmək Rusiya üçün çətindir - Avropa limanlarına daxil olarkən problemlər, fraxt və gəmilərin sığortası ilə bağlı çətinliklər yaranır.
Ekspertlərin fikrincə, belə olan halda, Rusiya sanksiya məhdudiyyətlərinin mövcud olduğu ərazidən keçməyən inkişaf etmiş Şimal-Cənub marşrutundan istifadə edə bilər. Bu, həm də ölkəyə ixracatın şərq və cənub istiqamətlərinə yönləndirilməsi siyasətini həyata keçirməyə imkan verir.
Bundan əlavə, Rusiya taxılının "Şimal-Cənub" BND vasitəsilə ixracı, malları qısa müddətdə taxıla tələbatın artacağı gözlənilən Asiya bazarındakı istehlakçılara sürətlə çatdıracaq.
Xəzər necə taxıl habına çevriləcək
Taxılın saxlanmasına və anbara yığılmasına artan tələbatın ödənilməsi üçün Xəzər regionu ölkələri öz infrastrukturlarını fəal şəkildə inkişaf etdirirlər. Belə ki, Azərbaycanda bu istiqamətdə işlərə uzun illər öncə başlanılıb - 2007-ci ildə taxılın qəbulu və emalı üçün məhsuldarlığı sutkada 1500 ton olan taxıl terminalı yaradılıb. "Bakı Taxıl Terminalı" MMC Qazaxıstan şirkəti ilə birgə təsis edilib.
"Bakı Taxıl Terminalı" ümumi həcmi 15 min ton olan taxılın müvəqqəti saxlanması üçün beş silosa malikdir, onun nəqliyyat kommunikasiyalarının yükləmə üzrə gücü isə saatda 250-300 ton taxıl təşkil edir ki, bu da dəniz gəmilərindən qəbul etməyə və dəmir yolu vaqonlarına gündə 2 min tona qədər taxıl yükləməyə imkan verir.
Bundan əlavə, terminala ildə 50 min tona qədər taxıl emal etmək gücündə olan, sutkada məhsuldarlığı 150 ton gücündə olan dəyirman kompleksi də daxildir.
Terminal yarandığı dövrdə ilk növbədə Qazaxıstan taxılının qəbulu və ixracı üçün nəzərdə tutulub ki, bu da uzun illərdir dünya bazarına, o cümlədən Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu ilə tədarük olunur.
Eyni zamanda, Azərbaycanda böyük taxıl anbarı parkı yaradılıb - ölkənin bir sıra şəhərlərində taxıl elevatorlarının (cəmi 30-dur) və siloslarının ümumi tutumu 720 min ton təşkil edir.
Həmçinin Azərbaycanın 2021-ci ildə İranla sərhəddə, Astarada ildə 500 min ton məhsuldarlığı olan "Astara grain terminal"ını yaradaraq "Şimal-Cənub" BND çərçivəsində taxıl anbarı infrastrukturunu inkişaf etdirməsi də vacibdir. O, Yaxın Şərq bazarlarına, xüsusən də Fars körfəzi ölkələrinə taxıl ixracını artırmaq üçün nəzərdə tutulub.
Xəzəryanı "beşliyi"nin hər bir ölkəsi özünəməxsus şəkildə taxılın qəbulu və saxlanması infrastrukturunun inkişafı üzrə layihələrini həyata keçirir. Xüsusilə, Rusiyada Həştərxandakı Olya limanının 8-ci və 9-cu körpülərinin inkişafı çərçivəsində gələn ilin əvvəlində istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulan yeni taxıl terminalları tikilir. Ümumilikdə onların tutumu təxminən 900 min ton olacaq.
Bundan əlavə, Mahaçqala limanında taxıl terminalının yenidən qurulması və gücünün artırılması üzrə işlərin görülməsi nəzərdə tutulur. Dağıstan hökuməti terminalın gücünü üç dəfə artırmağı planlaşdırır (indiki 500 min tondan ildə 1,5 milyon tona qədər).
Eyni zamanda, Xəzəryanı ölkələr regiondan taxıl ixracı məntəqəsinin yaradılması sahəsində fəal əməkdaşlıq qururlar. Xüsusilə, Rusiya və İranın cənubi İran limanlarında taxıl habının yaradılması layihəsi inkişaf səviyyəsindədir. Rusiya ilə birlikdə Qazaxıstan da İranın Bəndər-Abbas şəhərindəki taxıl habına maraq göstərir və o da orada öz terminalını tikmək niyyətindədir.
Yeni bazarlar - yeni imkanlar
Bu arada dünyada Rusiya taxılına tələbat Rusiyadan istehsalın və ixracın artması ilə paralel olaraq artır. Beləliklə, 2023-cü ildə Rusiyada taxıl məhsulunun 130 milyon tona çatacağı gözlənilir. Eyni zamanda, ötən kənd təsərrüfatı mövsümü üçün ilkin məlumatlara görə (2022-ci ilin iyulundan 2023-cü ilin iyun ayına kimi) Rusiya 59,3 milyon ton taxıl ixrac edib ki, bu da onun üçün rekord həcmdir. Beləliklə, ötən kənd təsərrüfatı ilində Rusiya taxılının dünya bazarında payı 13% təşkil edib.
"Rusiya Taxıl İttifaqı"nın məlumatlarına görə, Rusiya yeni bazarlara taxıl tədarük etməyə başlayıb və alıcıların bir hissəsi isə daimi olanlar kateqoriyasına keçib. Belə ki, may ayının yekunlarına əsasən, Rusiyanın əvvəllər bu növ məhsul ixrac etmədiyi Yəmən, Oman, Banqladeş, Braziliya, Meksika, Tunis və digər ölkələrə Rusiya taxılının tədarükü müəyyən edilib. Eyni zamanda, Rusiya taxılının qiymətləri Avropa qiymətləri səviyyəsində qalır və alıcılara endirimlər edilmir.
Qeyd etmək lazımdır ki, Rusiya taxılının ixracı baxımından Fars körfəzi ölkələri xüsusi maraq doğurur - regionda alıcılıq qabiliyyəti kifayət qədər yüksəkdir və orada taxıla tələbat nəzərəçarpacaq dərəcədə artır. Bundan əlavə, bu ölkələr bir müddətdir ki, özlərini müxtəlif malların təkrar ixracı, həmçinin xammalın hazır məhsula emalı ilə məşğul olmaqla regionun ticarət və sənaye mərkəzi kimi təqdim edir. Fars körfəzinin bir sıra ölkələrinin, məsələn, BƏƏ-nin iqtisadiyyatının məqsədləri arasında ölkəyə gətirilən taxılların dünya bazarlarına bundan sonra da hazır məhsulların ixracı üçün emalı da var.
Qeyd edək ki, İranın Körfəzdəki cənub limanları Rusiya taxılının Fars körfəzi ölkələrinə tədarükü ilə məşğul olacaq və və bu marşrutun inkişafı üçün Həştərxandan İranın Xəzər limanlarına dəniz tədarükündən başqa, şübhəsiz ki, Azərbaycanın tranzit imkanlarından da istifadə olunacaq.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin. 
