https://sputnik.az/20230227/rusiya-neftine-qarsi-sanksiyalar-dunya-bazarinin-strukturunu-ve-oyuncularini-nece-deyisib-452135221.html
Rusiya neftinə qarşı sanksiyalar dünya bazarının strukturunu və oyunçularını necə dəyişib
Rusiya neftinə qarşı sanksiyalar dünya bazarının strukturunu və oyunçularını necə dəyişib
Sputnik Azərbaycan
Rusiya neftinin alternativ bazarlara yönləndirilməsi iqtisadiyyatın bəzi sahələri üçün yeni imkanlar yaradıb. 27.02.2023, Sputnik Azərbaycan
2023-02-27T09:01+0400
2023-02-27T09:01+0400
2023-02-27T09:01+0400
rusiya
rusiya
sanksiyalar
neft
bazar
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/04/05/440811768_0:0:3072:1728_1920x0_80_0_0_747aa6e830d00caa075410afed33dc90.jpg
BAKI, 27 fevral - Sputnik. Rusiyanın əsas ixrac məhsulları olan neft və qazdan gəlirlərini azaltmaq üçün bu ölkəyə qarşı, ilk növbədə onun enerji sektoruna qarşı yönəlmiş iqtisadi sanksiyaların tətbiqindən təxminən bir il keçir.Lakin ilin yekunlarına görə, Rusiyanın karbohidrogenlərin satışından əldə etdiyi gəlirlər, əksinə, dünya bazarında enerji resurslarının bahalaşması hesabına artıb. Bundan əlavə, sanksiyalar qlobal neft ticarətinin strukturunu və xəritəsini dəyişib.Yeni neft treyderləri - yeni bazar şəraitiRusiya neftinin alternativ bazarlara yönləndirilməsi iqtisadiyyatın bəzi sahələri üçün yeni imkanlar yaradıb. Beləliklə, Rusiya Federasiyasından neft və neft məhsullarının tədarük zəncirlərinin yenidən qurulması tankerlər üçün gündəlik tariflərin 400% artmasına səbəb olub.Londondakı Baltik Əmtəə və Yük Birjasının məlumatları göstərir ki, maye karbohidrogenləri daşıyan tankerlərin tarifləri təkcə fevralın əvvəlindən 60%-dən çox artaraq gündə 55,8 dollara çatıb.Sanksiyalar neft bazarı iştirakçılarının sıralarına da dəyişikliklər edib. “Energy Intelligence”in araşdırmasına görə, sanksiyalara görə Rusiya bazarını tərk edən iri neft treyderləri tezliklə yeni oyunçularla əvəzlənib.“Əvvəllər əmtəə ticarətində üstünlük təşkil edən ənənəvi oyunçular, bəlkə də həmişəlik yox oldular. Onlar əsasən Dubay və Honq-Konqda qeydiyyatdan keçmiş, bəziləri yalnız keçən il yaradılmış yeni qeyri-müəyyən firmalarla əvəz olunub", - deyə agentliyin araşdırmasında deyilir.Beləliklə, Rusiya bazarını ilk olaraq tərk edənlər bir neçə il ərzində birbaşa Rusiya istehsalçılarından Rosneft, Qazprom Neft və Surqutneftegaz-dan neft alan BP, Shell və Equinor kimi əsas oyunçular olub. Bundan sonra gündə 1 milyon bareldən çox Rusiya nefti satan aparıcı Qərb treyderləri Vitol, Trafigura, Glencore və Gunvor da Rusiya bazarını tərk edib.Ən böyük Qərb şirkətlərinin ardınca daha əvvəl Rusiya Federasiyasından gündə təxminən 2 milyon barel neft və neft məhsulları alan digər beynəlxalq firmalar da Qərbin sanksiyalarından qorxaraq Rusiya bazarını tərk ediblər.Bununla belə, boşalmış bazar Avropadan kənarda qeydiyyatdan keçmiş və 2022-ci ilin fevralına qədər qlobal neft ticarətində praktiki olaraq iştirak etməyən yeni ticarət şirkətləri qrupu tərəfindən çox tez tutulub.Belə şirkətlərin sayı 20-dən artıqdır və onlar neft biznesində yeni struktur formalaşdırırlar. Eyni zamanda, onların heç biri Rusiya nefti ilə ticarət etməklə heç bir sanksiyaları pozmur.“Keçən il Aİ, İsveçrə və Böyük Britaniya tərəfindən qoyulan məhdudiyyətlər, o cümlədən Rosneft, Qazprom Neft, Sovcomflot gəmiçilik şirkəti və boru kəməri operatoru Transneft kimi Rusiyanın dövlət şirkətləri ilə kommersiya əməliyyatlarına qadağalar yalnız hüquqi və fiziki şəxslərə şamil edilir. bu ölkələrin ərazisində yaşayan", - deyə Energy Intelligence-in məlumatında bildirilir.Qərb Rusiyanın gəlirlərinə sanksiyalarla zərbə vuracağı ilə hədələməklə, karbohidrogen qiymətlərinin ən yüksək həddə çatdığı bir vaxtda öz iri şirkətlərini ticarətdən faktiki olaraq məhdudlaşdırdı və onları xalis mənfəətindən məhrum edib. Neft şirkətlərinin də böyük vergi ödəyiciləri olduğunu nəzərə alsaq, məlum olur ki, Qərb dövlətləri dövlət büdcələrinə ciddi vergi güzəştlərindən məhrum olublar.Daha az dollar, daha çox bazar azadlığıNeft treyderlərinin yeni “konqlomerasiyası”nın hesablaşma valyutası kimi ABŞ dollarından tədricən çıxacağı gözlənilir. Ticarət şirkətlərinin əksəriyyətinin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində (BƏƏ), xüsusilə Dubayda qeydiyyatdan keçdiyini nəzərə alsaq, təchizatçılarla treyderlər arasında hesablaşmalar da BƏƏ dirhəmləri ilə aparılacaq.Belə ki, əvvəllər məlum olub ki, Hindistan Rusiya neftinin haqqını dirhəmlə, o cümlədən Rusiya şirkətlərinin Mashreq bankındakı rezident hesabı vasitəsilə ödəyir. Bundan əlavə, neft treyderləri Rusiya neftinin qiymətini Çin yuanı ilə həyata keçirirlər.Belə ki, Dubaydan sonra Çinin Honq-Konq şəhəri yeni neft treyderləri üçün əsas qeydiyyat ünvanı oldu və bu, dünya neft ticarətində yuanın payını artırıb. Dollara alternativ valyutalarda hesablaşmaların ticarəti Qərb maliyyə sektorunun nəzarətindən daha müstəqil etdiyini nəzərə alsaq, karbohidrogen ticarəti ilə məşğul olan bir çox ölkələrin ABŞ valyutasından imtina etməsi təəccüblü deyil. Lakin hesablamalarda dolların rədd edilməsi qeyri-neft-qaz əməliyyatlarında da müşahidə olunur.Belə ki, ötən çərşənbə İraq Mərkəzi Bankının Çinlə ticarətə ABŞ dolları ilə deyil, birbaşa yuanla icazə verməyi planlaşdırdığı məlum olub.İraq tənzimləyicisi bildirib ki, ÇXR valyutası ilə aparılan əməliyyatlar Çin banklarında hesabları olan İraq banklarının aktivlərini artıracaq. İraqlı iqtisadçılar hesab edirlər ki, bu addım İraqın xarici iqtisadi əlaqələrində ABŞ dollarının hegemonluğunu azaltmaq və iqtisadiyyatı Qərbin nəzarətindən azad etmək məqsədi daşıyır.Bağdad üçün dollardan qismən imtina zərurətə çevrilib. Belə ki, ötən il ABŞ Xəzinədarlığı və Federal Ehtiyat Bankının İraq kommersiya banklarının beynəlxalq əməliyyatları üzərində nəzarəti gücləndirməyə başlayıb və valyuta ehtiyatlarına çıxış üçün onları SWIFT qlobal transfer sisteminin müəyyən meyarlarına riayət etməyə məcbur edib.Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2023
Aygül Tağıyeva
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/02/0f/426229726_632:-1:2679:2047_100x100_80_0_0_bf9f4a66d2062eb596bb6df525ab6306.jpg
Aygül Tağıyeva
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/02/0f/426229726_632:-1:2679:2047_100x100_80_0_0_bf9f4a66d2062eb596bb6df525ab6306.jpg
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Aygül Tağıyeva
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/02/0f/426229726_632:-1:2679:2047_100x100_80_0_0_bf9f4a66d2062eb596bb6df525ab6306.jpg
rusiya, sanksiyalar, neft, bazar
rusiya, sanksiyalar, neft, bazar
Rusiya neftinə qarşı sanksiyalar dünya bazarının strukturunu və oyunçularını necə dəyişib
Rusiya neftinin alternativ bazarlara yönləndirilməsi iqtisadiyyatın bəzi sahələri üçün yeni imkanlar yaradıb.
BAKI, 27 fevral - Sputnik. Rusiyanın əsas ixrac məhsulları olan neft və qazdan gəlirlərini azaltmaq üçün bu ölkəyə qarşı, ilk növbədə onun enerji sektoruna qarşı yönəlmiş iqtisadi sanksiyaların tətbiqindən təxminən bir il keçir.
Lakin ilin yekunlarına görə, Rusiyanın karbohidrogenlərin satışından əldə etdiyi gəlirlər, əksinə, dünya bazarında enerji resurslarının bahalaşması hesabına artıb. Bundan əlavə, sanksiyalar qlobal neft ticarətinin strukturunu və xəritəsini dəyişib.
Yeni neft treyderləri - yeni bazar şəraiti
Rusiya neftinin alternativ bazarlara yönləndirilməsi iqtisadiyyatın bəzi sahələri üçün yeni imkanlar yaradıb. Beləliklə, Rusiya Federasiyasından neft və neft məhsullarının tədarük zəncirlərinin yenidən qurulması tankerlər üçün gündəlik tariflərin 400% artmasına səbəb olub.
Londondakı Baltik Əmtəə və Yük Birjasının məlumatları göstərir ki, maye karbohidrogenləri daşıyan tankerlərin tarifləri təkcə fevralın əvvəlindən 60%-dən çox artaraq gündə 55,8 dollara çatıb.
Sanksiyalar neft bazarı iştirakçılarının sıralarına da dəyişikliklər edib. “Energy Intelligence”in araşdırmasına görə, sanksiyalara görə Rusiya bazarını tərk edən iri neft treyderləri tezliklə yeni oyunçularla əvəzlənib.
“Əvvəllər əmtəə ticarətində üstünlük təşkil edən ənənəvi oyunçular, bəlkə də həmişəlik yox oldular. Onlar əsasən Dubay və Honq-Konqda qeydiyyatdan keçmiş, bəziləri yalnız keçən il yaradılmış yeni qeyri-müəyyən firmalarla əvəz olunub", - deyə agentliyin araşdırmasında deyilir.
Beləliklə, Rusiya bazarını ilk olaraq tərk edənlər bir neçə il ərzində birbaşa Rusiya istehsalçılarından Rosneft, Qazprom Neft və Surqutneftegaz-dan neft alan BP, Shell və Equinor kimi əsas oyunçular olub. Bundan sonra gündə 1 milyon bareldən çox Rusiya nefti satan aparıcı Qərb treyderləri Vitol, Trafigura, Glencore və Gunvor da Rusiya bazarını tərk edib.
Ən böyük Qərb şirkətlərinin ardınca daha əvvəl Rusiya Federasiyasından gündə təxminən 2 milyon barel neft və neft məhsulları alan digər beynəlxalq firmalar da Qərbin sanksiyalarından qorxaraq Rusiya bazarını tərk ediblər.
Bununla belə, boşalmış bazar Avropadan kənarda qeydiyyatdan keçmiş və 2022-ci ilin fevralına qədər qlobal neft ticarətində praktiki olaraq iştirak etməyən yeni ticarət şirkətləri qrupu tərəfindən çox tez tutulub.
Belə şirkətlərin sayı 20-dən artıqdır və onlar neft biznesində yeni struktur formalaşdırırlar. Eyni zamanda, onların heç biri Rusiya nefti ilə ticarət etməklə heç bir sanksiyaları pozmur.
“Keçən il Aİ, İsveçrə və Böyük Britaniya tərəfindən qoyulan məhdudiyyətlər, o cümlədən Rosneft, Qazprom Neft, Sovcomflot gəmiçilik şirkəti və boru kəməri operatoru Transneft kimi Rusiyanın dövlət şirkətləri ilə kommersiya əməliyyatlarına qadağalar yalnız hüquqi və fiziki şəxslərə şamil edilir. bu ölkələrin ərazisində yaşayan", - deyə Energy Intelligence-in məlumatında bildirilir.
Qərb Rusiyanın gəlirlərinə sanksiyalarla zərbə vuracağı ilə hədələməklə, karbohidrogen qiymətlərinin ən yüksək həddə çatdığı bir vaxtda öz iri şirkətlərini ticarətdən faktiki olaraq məhdudlaşdırdı və onları xalis mənfəətindən məhrum edib. Neft şirkətlərinin də böyük vergi ödəyiciləri olduğunu nəzərə alsaq, məlum olur ki, Qərb dövlətləri dövlət büdcələrinə ciddi vergi güzəştlərindən məhrum olublar.
Daha az dollar, daha çox bazar azadlığı
Neft treyderlərinin yeni “konqlomerasiyası”nın hesablaşma valyutası kimi ABŞ dollarından tədricən çıxacağı gözlənilir. Ticarət şirkətlərinin əksəriyyətinin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində (BƏƏ), xüsusilə Dubayda qeydiyyatdan keçdiyini nəzərə alsaq, təchizatçılarla treyderlər arasında hesablaşmalar da BƏƏ dirhəmləri ilə aparılacaq.
Belə ki, əvvəllər məlum olub ki, Hindistan Rusiya neftinin haqqını dirhəmlə, o cümlədən Rusiya şirkətlərinin Mashreq bankındakı rezident hesabı vasitəsilə ödəyir. Bundan əlavə, neft treyderləri Rusiya neftinin qiymətini Çin yuanı ilə həyata keçirirlər.
Belə ki, Dubaydan sonra Çinin Honq-Konq şəhəri yeni neft treyderləri üçün əsas qeydiyyat ünvanı oldu və bu, dünya neft ticarətində yuanın payını artırıb. Dollara alternativ valyutalarda hesablaşmaların ticarəti Qərb maliyyə sektorunun nəzarətindən daha müstəqil etdiyini nəzərə alsaq, karbohidrogen ticarəti ilə məşğul olan bir çox ölkələrin ABŞ valyutasından imtina etməsi təəccüblü deyil. Lakin hesablamalarda dolların rədd edilməsi qeyri-neft-qaz əməliyyatlarında da müşahidə olunur.
Belə ki, ötən çərşənbə İraq Mərkəzi Bankının Çinlə ticarətə ABŞ dolları ilə deyil, birbaşa yuanla icazə verməyi planlaşdırdığı məlum olub.
İraq tənzimləyicisi bildirib ki, ÇXR valyutası ilə aparılan əməliyyatlar Çin banklarında hesabları olan İraq banklarının aktivlərini artıracaq. İraqlı iqtisadçılar hesab edirlər ki, bu addım İraqın xarici iqtisadi əlaqələrində ABŞ dollarının hegemonluğunu azaltmaq və iqtisadiyyatı Qərbin nəzarətindən azad etmək məqsədi daşıyır.
Bağdad üçün dollardan qismən imtina zərurətə çevrilib. Belə ki, ötən il ABŞ Xəzinədarlığı və Federal Ehtiyat Bankının İraq kommersiya banklarının beynəlxalq əməliyyatları üzərində nəzarəti gücləndirməyə başlayıb və valyuta ehtiyatlarına çıxış üçün onları SWIFT qlobal transfer sisteminin müəyyən meyarlarına riayət etməyə məcbur edib.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin. 
